Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawnik radzi  »  Inne zagadnienia  »   Kto kwalifikuje się do uzyskania pomocy prawnej z urzędu?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kto kwalifikuje się do uzyskania pomocy prawnej z urzędu?

Gazeta Podatkowa nr 71 (1112) z dnia 4.09.2014
Dawid Szwarc

Spory sądowe wymagają od stron postępowania dużego zaangażowania i niejednokrotnie dużej wiedzy prawniczej. Z tego też powodu uczestnicy często korzystają z pomocy prawnika. Osoby mniej majętne niejednokrotnie nie mają możliwości uzyskania tego rodzaju wsparcia. Dlatego dla tych, którzy nie są w stanie ponieść kosztów wynajęcia prawnika celem reprezentacji w sądzie, przewiduje się instytucję tzw. adwokata z urzędu.


Zwolnienie od kosztów niepotrzebne

O pomoc z urzędu można ubiegać się na dwa sposoby. Po pierwsze, może to uczynić strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub części. W tym przypadku możliwość uzyskania pomocy profesjonalnego prawnika zależy od tego, czy sąd przychyli się do wniosku w sprawie kosztów. Po drugie, przyznanie adwokata z urzędu możliwe jest także wobec osoby, którą obiektywnie stać na zapłacenie kosztów sądowych, a więc która takiego zwolnienia z kosztów nie uzyskała. Musi w takiej sytuacji złożyć oświadczenie, z którego będzie wynikać, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo do prawnika z urzędu można przyznać również osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej, której ustawa przyznaje zdolność sądową, niezwolnionej przez sąd od kosztów sądowych, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia prawnika.


Wniosek, oświadczenie, przyrzeczenie

Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona zgłasza wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych lub osobno, na piśmie lub ustnie do protokołu, w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może złożyć wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania, który niezwłocznie przesyła ten wniosek sądowi właściwemu. Stanowi o tym art. 117 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego.

Osoba fizyczna dołącza do wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Jeżeli wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego składany jest łącznie z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, osoba fizyczna dołącza tylko jedno oświadczenie. Sąd ma również prawo, aby odebrać od wnioskodawcy oficjalne przyrzeczenie (zapewnienie), że podane przez niego informacje są prawdziwe.

Warto pamiętać, że w samym wniosku strona może wskazać z imienia i nazwiska adwokata lub radcę prawnego, z którego pomocy chciałaby skorzystać (art. 1173 K.p.c.). Nie jest to wiążące dla sądu, niemniej jednak właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych, w miarę możliwości i w porozumieniu ze wskazanym adwokatem lub radcą prawnym, powinna wyznaczyć wskazanego prawnika do pomocy. Rada ma obowiązek wyznaczyć prawnika niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie dwóch tygodni, zawiadamiając o tym sąd. W zawiadomieniu wskazuje imię i nazwisko wyznaczonego adwokata lub radcy prawnego oraz jego adres do doręczeń.


O pomoc z urzędu może wnosić również strona niezwolniona od kosztów postępowania.


Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny. Udział fachowego pełnomocnika w sprawie będzie potrzebny zazwyczaj wtedy, gdy strona wnosząca o jego ustanowienie jest nieporadna, ma trudności z samodzielnym podejmowaniem czynności procesowych, albo gdy sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym i prawnym. Pamiętać należy, że w razie oddalenia wniosku strona nie może ponownie domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku.


Przyznanie i cofnięcie pomocy

Strona ubiegająca się o przyznanie pomocy prawnika z urzędu musi podawać wszelkie informacje w sposób rzetelny. Sąd cofnie bowiem ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeżeli okaże się, że okoliczności, na podstawie których przyznano pomoc, nie istniały lub przestały istnieć. Wówczas strona obowiązana jest uiścić wynagrodzenie ustanowionego dla niej adwokata lub radcy prawnego. Gdyby okoliczności, na podstawie których przyznano prawnika, przestały istnieć, sąd może obciążyć stronę tym obowiązkiem tylko częściowo, stosownie do zmiany, jaka nastąpiła w jej sytuacji. Natomiast jeśli okaże się, że ubiegający się o pomoc prawnika uzyskał ustanowienie adwokata lub radcy prawnego na podstawie podania świadomie nieprawdziwych okoliczności, wówczas sąd skaże go na grzywnę, niezależnie od obowiązku uiszczenia wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

W orzeczeniu z dnia 7 maja 1981 r., sygn. akt IV CZ 57/81, Sąd Najwyższy podkreślił, że przesłanką skazania na grzywnę jest rozmyślne wprowadzenie sądu w błąd w celu uzyskania zwolnienia od kosztów. Chodzi więc o działanie z zamiarem z góry powziętym, o działanie oszukańcze. Przepis art. 120 § 4 K.p.c. ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 17.11.1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.)

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.