Podczas wakacji mój małoletni syn dopuścił się przestępstwa. Poinformowano mnie, że w grę wchodzi normalna odpowiedzialność karna, a nie środki wychowawcze. Czy to zgodne z prawem, aby osoba niepełnoletnia ponosiła taką odpowiedzialność?
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że ustawodawca nie powiązał kwestii pełnej odpowiedzialności karnej z osiągnięciem pełnoletności. Na zasadach określonych w Kodeksie karnym odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat (decydujący jest wiek w momencie popełniania czynu). Stanowi o tym art. 10 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 88, poz. 553 ze zm.). Do tego czasu osoba małoletnia, która dopuszcza się przejawów demoralizacji, może liczyć się z zastosowaniem wobec niej środków wychowawczych i poprawczych. Chodzi tu o osoby w wieku po ukończeniu 13. i przed ukończeniem 17. roku życia, które popełniły czyny karalne, tj. przestępstwa lub wymienione w ustawie wykroczenia. Wobec takiej osoby sąd stosuje w pierwszej kolejności środki wychowawcze, a dopiero w ostateczności, w sprawie o przestępstwo, może skierować nieletniego do zakładu poprawczego. Jedynie w drodze wyjątku, w stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu 17 lat, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, ale tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.
Wymierzając karę na podstawie Kodeksu karnego sąd zawsze bierze pod uwagę wiek sprawcy. Obowiązują pewne odmienne zasady dla nieletnich (np. nie można orzec kary dożywotniego pozbawienia wolności, można liczyć na nadzwyczajne złagodzenie kary). Nawet jednak przy "normalnej" odpowiedzialności karnej wymierzając karę nieletniemu albo młodocianemu, sąd kieruje się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować.
Są jednak i takie sytuacje, gdy normalną odpowiedzialność karną poniesie małoletni, który nie ukończył jeszcze 17. roku życia. Dotyczy to najcięższych przestępstw, np. przestępstwa zabójstwa czy spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Tak surową odpowiedzialność można zastosować do małoletniego, który ukończył w chwili popełnienia czynu 15. rok życia.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
